MIKROPUINAK

(Lehiaketak ugaritu dira urteotan eta Ingalaterran 2012tik da ekainaren 22a mikroipuinen eguna.)

Pixa egin bitartean irakurri daitezkeen ipuinak dira. Herri mugimenduetako agenda txiki horietako orrialde bakarrean idatz daitezkeenak. Kafea (betiko italiarrean) egiten den bitartean bost irakur ditzakezu. Baina beharbada ez duzu bat bera idatziko demagun banketxean zain zauden bitartean. Zeren, laburrak izanagatik ez dute denbora gutxi eskatzen. Laburrak direlako ez dute digresiorako tarterik uzten, ez dute deskribapenik onartzen, ezpada deskribapenak izugarri onak direla, orduan deskribapena bera da istorioa. Ez da azken urteotako generoa, Kafka, García Marquez, Baudelaire, Hemingway, Kawabata eta beste idazle handi asko ibili ziren horretan. Maialen Berasategiri eskersarean irakur dezakegu Augusto Monterrosoren bat ere. Gerardo Markuletak itzulita bilduma bat kaleratu zuen Ereinek 1995ean: Istorio hiperlaburrak. Benedetti, Galeano, Monterroso, Cortazar.

Eider Rodriguezek elkarrizketaren batean esan zuen nobela bat idazten saiatu zela, ustez material nahikoa zuelako; berehala konturatu zen narrazio luze batean konta zezakeela, eta behin idatzita, konturatu zen lehenengo esaldia nahikoa zutela gaiak, ipuinak eta pertsonaiek buruaski izateko. Mikroipuin bat zen. David Gaffney idazleak halako istorioez betetzen ditu orrialdeak. Labur-zalea dela argi dago: «Behin, istorio baten azken bi lerroak ezabatu nituen eta orrialde zuri bat geratu zitzaidan». Gaffneyren jarraibideak euskaratu ditugu, norbaitek horretarako asmorik balu, eta horretan trebeak bezain arituak diren bi autoreen mikroipuin bana ere ekarri ditugu. On egin!

BABESTU ZURE ARGAZKIAK

Azken urteetan asko hitz egin da hodei konputazioari eta gure datuen pribatutasunari buruz. Horri lotuta, hainbat famaturi euren iCloud kontutik argazki pribatuak lapurtu eta zabaldu ostean, bolo-bolo dabil, ‘CelebGate’ delakoa. Zure datuak behar bezala gordetzeko, jarraitu ondoko argibideak.

Sareko informazioaren segurtasun faltari irtenbidea bilatzeko asmoz, Apple, Google, Microsoft, Dropbox eta, orohar, hodei konputazioan oinarritutako zerbitzuak eskaintzen dituzten enpresak lan handia egiten ari dira datuen segurtasuna bermatzeko ahaleginean. Horrek, baina, ez du esan nahi datuak filtratu ezin direnik.

Dena den, enpresa horien esfortzuak ez du ezertarako balio erabiltzaileok sarean nabigatzeko eta gure datuen segurtasuna bermatzeko egin behar duguna egiten ez badugu. Garrantzitsua eta erraza da, hasteko, gure sistema eragilea eta nabigatzailea –Google Chrome, Internet Explorer zein Firefox– eguneratuta izatea. Normalean, ordenagailuak ematen du eguneraketen berri, eta soilik instalazioa baieztatu behar du erabiltzaileak. 

Bestalde, pasahitza ondo aukeratzea ere garrantzitsua da. Normalean, jendeak ez du pasahitz segurua aukeratzeko denbora gehiegirik hartzen, eta ondorioz, kontuak erasotzea erraza izaten da. Pasahitzek gutxienez zortzi karaktere izan behar dituzte eta letra xeheak, larriak, karaktere bereziak eta zenbakiak nahasi behar dira, modu horretan, 30.000 konbinazio posible izango baititu erasotzaileak.

Azkenaldian, gainera, Google, Dropbox eta Apple bezalako enpresek bi pausotan egin beharreko egiaztapen sistema jarri dute martxan, pasahitza eta telefono mugikorra uztartzen dituena. Funtzionamendua oso erraza da; Google kontua adibide hartuta azaldu daiteke. Lehendabizi, erabiltzailearen telefono zenbakia zehaztu behar dugu, eta ostean, Google kontuan saioa hasterakoan kode bat bidaliko digute gure mugikorrera. Horrela, ordenagailu berri batetik kontura sartu nahi dugun bakoitzean, mugikorra eskura izatea beharrezkoa izango da.

HOBELEX ZUZENTZAILE ORTOGRAFIKO ETA LEXIKOA

Microsoft Office-rako zuzentzaile ortografiko eta lexikoa: euskaraz akats ortografikorik gabe, eta gainera, lexiko zuzen eta eguneratuarekin idazten lagunduko dizuen tresna. SAKATU irudiaren gainean DESKARGATZEKO.

EUSKALTZAINDIA

Ikusi Euskaltzaindiari buruzko bideoa eta osatu klasean jasotako orria.

Orria topatu ezin edo galdu baduzu, HEMEN ikusi eta deskargatu ahal duzu.

MENDERAKUNTZA

Perpausak elkartzeko bidea. Menderakuntza (Hiru.com-tik aterata)

Batzuetan, perpaus bat beste baten barruan txertatzen dugu menderagailuez baliatuz. Horrelakoetan menderakuntza erabiltzen ari gara.

Juntagailuen aldean hainbat ezaugarri berezi dituzte menderagailuek:

• Juntagailuak hitz solteak dira, eta menderagailuak, berriz, atzizkiak.
• Juntaduran, maila bereko perpausak elkartzen dira; menderakuntzan, berriz, perpaus nagusia eta menpekoa ditugu.
• Juntaduran ez dago ia mugikortasunik, baina menderakuntzan, mugikortasuna dago hurrenkeraren aldetik.
• Menderakuntza errekurtsiboa da, hau da, menpeko perpaus baten barruan beste bat txerta daiteke, nahi adina aldiz.

Menderakuntzaren barruan honako multzoak bereiz ditzakegu:

• Perpaus Osagarriak: Amak esan du ez dela etorriko.
• Zehar Galderak: Jakin nahi dut ea lana egin duzun.
• Helburuzkoak: Krema ekarri dut zuri emateko.
• Kausazkoak: Ez da etorri gaixo dagoelako.
• Baldintzazkoak: Euria egiten badu ez noa.
• Erlatibozkoak: Ikusi duzun gizona nire aita da.
• Denborazkoak: Zu etorri zinenean ohean sartu nintzen.
• Kontzesiboak: Lana gaizki egin arren ordaindu egin didate.
• Moduzkoak: Zuk esan bezala egin dugu.
• Konparaziozkoak: Hau espero nuen baino hobeto atera zaigu.
• Ondoriozkoak: Hain zen altua, non sabairaino heltzen baitzen.

Jarraian, artxibo honetan, askoz informazio osatuagoa duzue! Sakatu hemen

JUNTADURA

Perpaus elkartuak. (Hiru.com-etik aterata)

Perpaus bakunak konbinatu egin daitezke, perpaus elkartuak osatuz. Perpausak elkartzeko hiru bide ditugu: alborakuntza, juntadura eta menderakuntza.

Perpaus bakunak eta elkartuak testu osoak eratzeko konbinatzen diren heinean, elkarketa desberdinak aurki daitezke ere, bai izaera semantikodunak eta baita jite testualekoak ere (lokailuen edo marka testualen sartzea). Niri ez zait gustatu. Joni, ordea, izugarri gustatu zaio.

• Alborakuntza perpausak inolako loturarik gabe kateaturik egotea da: Koldo bulegora joan da; ni etxean geratu naiz.
• Juntadura maila gramatikala bereko perpausak elkartzean datza baina; perpaus bakoitzak bere autonomia mantentzen du. Perpausa mota hauek loturazko juntagailu edo lokuzioen bidez elkartzen dira: Koldo bulegora joan da eta ni etxean geratu naiz.
• Menderakuntza perpaus bat beste batean txertatzean datza; beraz, perpaus nagusia eta mendekoa izango ditugu. Menderakuntzan menderagailuak ditugu perpausak lotzeko, hau da, atzizkiak: Anak umea gaixorik dagoela esan du.

ERAZTUNEN JAUNA (booktrailerra)

PAULARENTZAKO ABESTIAK (booktrailerra)

PIJAMA MARRADUN MUTILA (booktrailerra)

San Martin eguna

Sakatu marrazkiaren gainean entzungaia egin ahal izateko.

Medikuntza forentsea

Sakatu irudiaren gainean irakurgaia egin ahal izateko.

SP-ren kasua

IRAGARKIAK

Hona hemen 3. DBHko ikasleen iragarkiak

AGINTERA

Sakatu taula gainean handiago ikusteko.

GURARIERA

Sakatu taularen gainean handiago ikusteko

NOR 1

NOR 2

ANNE IGARTIBURU ETA REYES PRADOS EUSKARAREN INGURUAN

BERTSOLARITZA

Sakatu irudiaren gainean bertsolaritzari buruzko informazioa eskuratzeko.

AHALERA

Sakatu taula gainean handiago ikusteko.

Jarraian ariketa batzuk dituzu ikasitakoa trebatzeko.

                           NOR 1       NOR-NORI 1       NOR-NORK 1      NOR-NORI-NORK 1

                           NOR 2       NOR-NORI 2       NOR-NORK 2      NOR-NORI-NORK 2

BALDINTZA ERA

Sakatu taularen gainean handiago ikusteko.

   NOR1                                                  NOR 2                                      NOR 3
   NOR-NORI 1                                      NOR-NORI 2                           NOR-NORI 3
   NOR-NORK 1                                     NOR-NORK 2                         NOR-NORK 3
   NOR-NORK 4                                     NOR-NORK 5                         NOR-NORK 6
   NOR-NORI-NORK 1                          NOR-NORI-NORK 2              NOR-NORI-NORK 3

EGITE ERA

Sakatu taularen gainean handiago ikusteko.

Jarraian ariketa batzuk dituzu ikasitakoa trebatzeko. Gainean sakatzean ariketa deskargatuko da, eta bukatu ostean berez zuzenduko da.

NOR-NORI-NORK 1           NOR-NORI-NORK 2                 NOR-NORI-NORK 3

NOR-NORI 1                         NOR-NORI 2                             NOR-NORI 3

NOR-NORK 1                       NOR-NORK 2                           NOR-NORK 3

NOR-NORI-NORK JOLASEAN

KOMA ETILIKOA

KAZETARITZA GENEROAK

Kazetaritza generoen gaineko informazioa hartu nahi baduzu, HEMEN sakatu edo irudian.

19 KAMERA. Jon Arretxe

19 kamera, Jon Arretxe from Erein argitaletxea on Vimeo.

BIDEOA IKUSI ONDOREN, SAKATU HEMEN LIBURUAREN GAINEKO ELKARRIZKETA IRAKURTZEKO.

BIRPASA KOADERNOA

Sarrera honetan 3. mailako teoria gramatikal guztiaren laburpena eta ariketak dituzue eskura. Sakatu irudiaren gainean ikusi edo jaitsi ahal izateko.